Zygmunt Freud twierdził, że w życiu naprawdę najważniejsze są dwie rzeczy: miłość i praca. Gdy to pisał, przeciętna długość życia wynosiła około pięćdziesięciu lat, co oznacza, że pracowano mniej więcej trzydzieści pięć lat w cyklu życia. Obecnie gdy średnia długość życia zbliża się do dziewięćdziesiątki, będziemy pracować około sześciu dekad, a może i dłużejJ.
Tym, którym się wiedzie marnie, ten czas może się dłużyć. Podobnie jak tym, którzy czują się spełnieni albo są po prostu znudzeni. Nie brakuje jednak ludzi, którzy naprawdę kochają swoją pracę, którzy by ją wykonywali, nawet gdyby im nie płacono, których twarz się rozświetla , gdy o niej mówią. Wiele osób niespełnionych z największą chęcią przeszłoby do tej niewielkiej, czerpiącej satysfakcję ze swych osiągnięć mniejszości. Dlatego narodziła się nowa dziedzina: coaching kariery. Wciąż w powijakach, jest jednak najpotężniejszym narzędziem ułatwiającym owo przejście.
Czy wiesz, jaka jest różnica między pewnymi dwoma pojęciami: „zarządzanie karierą” i „zmianą kariery”? Gdy mówimy o zarządzaniu karierą, to znaczy, że mamy wybór, gdy zaś mówimy o zmianie kariery – nie mamy wyboru.
W pierwszym przypadku menedżerowie zadają sobie pytanie: „ Co chcę robić?”. Albo dumają, czy nie zacząć robić czegoś całkiem innego niż dotąd. Zastanawiają się, ale nic nie wymusza w ich pracy natychmiastowej zmiany. Z drugą sytuacją mamy do czynienia, gdy kogoś zwolniono z pracy lub np. ktoś został objęty zwolnieniem grupowym. Bez względu na przyczynę – nie ma czasu na rozmyślania, a konieczność zmiany została mu narzucona.
Coaching kariery
W zarządzaniu karierą nie ma pośpiechu. Po prostu chcesz się zastanowić nad jej kształtowaniem, ale masz pracę, grunt nie pali ci się pod nogami i nie musisz wykonywać gwałtownych ruchów. Jesteś jednak na tyle zaniepokojony, że zaczynasz rozmawiać na ten temat np. z coachem.
Klienci, co wiem z doświadczenia, podchodzą do sprawy zarządzania karierą z różnym nastawieniem. Niektórzy mówią: „Właściwie nigdy nie dążyłem do pracy w …, po prostu tak wyszło i dziesięć lat później znów tu jestem.” Gdzieś głęboko tkwi w nich przekonanie, że nie dokonali przemyślanego wyboru, więc może – ich zdaniem – przyszedł odpowiedni czas, by przejąć kontrolę nad swoim życiem zawodowym. Z kolei inni nawet odnoszą sukcesy, mają trzydzieści, czterdzieści lat i chcą dalej robić coś znaczącego, ale w zupełnie nowej branży, i nie bardzo wiedzą, jak się przestawić. Jeszcze inni wzdychają do czegoś, co okazuje się właśnie tym, co chcą robić.
Od czego zacząć
Pierwszą rzeczą, jaką trzeba zrobić w takiej sytuacji jest zdemaskowanie często błędnych ograniczających założeń, jakim ulegają sami menedżerowie w sytuacji zarządzania karierą. Niektórym się wydaje, że gdzieś czeka na nich kariera marzeń, którą trzeba po prostu odnaleźć. Zwykle w takich sytuacjach mówię takiej osobie, że tak naprawdę ta jedyna kariera wcale nie jest tym, czego szuka, i że jest wiele dróg do celu. Można na przykład godzić ze sobą dwie prace lub wykonywać je na zmianę, a każda z nich zaspokoi odmienne rodzaje potrzeb, w tym finansowych.
Podobnie wiele osób sądzi, że im akurat nie udało się dojść do tego, co powinny w życiu robić, a wszystkim innym – tak. Inne powszechne nieporozumienie polega na założeniu, że to coach zna rozwiązanie problemu, podczas gdy – podobnie jak w każdym innym rodzaju coachingu – rozwiązanie zna sam klient.
Ścieżki kariery
Różne zajęcia wiążą się z różnymi mechanizmami dostępu i funkcjonowaniem wewnątrz rozmaitych struktur. To samo dotyczy indywidualnego doświadczenia zawodowego, które nazywamy karierą. Obecnie na przykład ludzie robią w swoim życiu średnio trzy podejścia do różnych karier. Ta wiedza jest przydatna: zmniejsza nieco ciężar decyzji i przypomina o tym, że trzeba zachować elastyczność, gdyż posiadane umiejętności można wykorzystywać w bardzo różnych kontekstach.
Style uczenia się
Zmiana kariery przebiega etapami, a odmienne style uczenia się sprawiają, że poszczególne osoby preferują różne fazy tego procesu. Sam proces zaś wymaga, by usiąść w zamkniętym pomieszczeniu i porozmawiać, następnie wyjść „na polowanie”, znów wrócić i przetrawić zdobyte informacje, po czym jeszcze raz wyjść. Niestety, ekstrawertycy częściej trafiają na okazję zatrudnienia, gdyż w naturalny sposób są bardziej skłonni do wychodzenia, a więc częściej znajdują się w miejscach, w których praca jest. Introwertyków zaś trzeba zachęcać, by przeszli od przemyśleń do czynów. Coach musi mieć oko na to, czy klient czasem nie stara się uniknąć mniej mu odpowiadających , a mimo to ważnych elementów procesu.
Nie ma rady! Praca bywa miejscem pełnym wyzwań. Jakkolwiek kusząca by była wizja ucieczki, musimy pracować raczej więcej niż mniej. Dobra praca nie męczy. Albo przynajmniej mniejJ
Ćwiczenie:
- Sens
Wypisz najważniejsze sprawy, działania, zadania, które stanowią dla ciebie wartość, czerpiesz z nich poczucie sensu. Co to znaczy poczucie sensu? To takie przeżycia, aktywności i sytuacje, w których realizujesz osobiste wartości, coś, w co wierzysz. Wiedz że to co robisz, jest ważne i wynika z tego jakiś pozytywny efekt w przyszłości dla ciebie bądź dla twojego otoczenia, a jednocześnie jest w tym głębsza podbudowa i spodziewany dalekosiężny rezultat.
- Talent
Teraz określ najważniejsze umiejętności, do których masz uzdolnienie, talent, przychodzą ci z łatwością. Wypisz nawet te, których być może nie doceniasz, ale inni je zauważają i komunikują ci, że jesteś w tym dobry, utalentowany, masz predyspozycje.
- Przyjemność
W trzecim polu wypisz wszystkie sytuacje, z których przeżywania czerpiesz przyjemność. Najlepiej, jeśli już wcześniej sprawdziłeś, że to są sytuacje tzw. przepływu (flow).
- Połączenie
Kolejność połączeń nie ma znaczenia. Ważne by dokonać połączeń trzech elementów w sześciu konfiguracjach, by powstały trzy nowe pola: A, B, C.
Wybierz te spośród aktywności, które możesz jednocześnie zaliczyć do grupy najbardziej sensownych, czyli wartościowych, i tych, do których masz talent. Znajdź elementy wspólne. To może być słowo, zdanie, myśl, obraz. Zdaj się na intuicję i pierwsze skojarzenia. Wszystko zanotuj. Cokolwiek się pojawi.
Połącz obszar talentu oraz przyjemności i ponownie zanotuj odpowiedź. W kolejnym kroku dokonaj połączenia przyjemności i sensu, ponownie zanotuj. W ostatnim kroku dokonaj syntezy wszystkich połączeń. Określa on terytorium, którym warto zajmować się w życiu. Powodzenia!